کوچینگ به شیوه های گوناگونی تعریف شده است. از جمله :

• کمک به ایجاد تغییر در افراد به صورتی که خود مایل هستند و یاری رساندن به ایشان در مسیری که در آن قرار دارند
• پشتیبانی یک فرد در هر سطحی که مایل هستند باشند
• ایجاد و افزودن آگاهی جهت توانمند کردن فرد به نحوی که منجر به اخذ تصمیمات درست و تغییر شود

 

فدراسیون بین المللی کوچینگ ( ICF ) این چنین این مهارت را تعریف نموده است :

“همکاری با مراجعه کننده در یک فرآیند تحریک کننده فکر و خلاقیت، که باعث الهام بخشیدن به ایشان می شود تا توانایی های شخصی و حرفه ای خود را به حداکثر برسانند”

کوچینگ پتانسیل شخص را برای به حداکثر رساندن عملکرد خود افزایش می دهد و به افراد کمک می کند که خود یاد بگیرند به جای اینکه فردی به ایشان مستقیما آموزش یا مشاوره دهد.

کوچینگ به طور سنتی با ورزش ها همراه بوده است. هر ورزشکار سطح بالایی از یک کوچ بهره مند است. اکنون، کمک گرفتن از یک کوچ برای رسیدن به اهداف شخصی و کاری امری طبیعی است . این مهارت یک نوع همکاری کوچ و مراجعه کننده وی است.

کوچ به مراجع کمک می کند تا بهترین های نهفته در شخصیت خود را کشف کند و به نتایج مورد نظر خود در زندگی شخصی و حرفه ای دست یابد.

این ابزار تضمین می کند که مراجع بتواند بهترین ویژگی های شخصیتی خود را کشف کرده، یاد بگیرد و به نحوی که می خواهد، پیشرفت کند.

نیازی نیست تا کوچ در زمینه فعالیت حرفه ای مراجع خود نیز یک متخصص باشد اما هر فردی نمی تواند خود را کوچ بنامد بلکه در زمینه های مختلف، سازمان های معتبر بین المللی و نمایندگان رسمی کشوری آنها به آموزش و تربیت کوچ ها پرداخته و پس از طی نمودن فرآیند سخت گیرانه و طولانی به وی گواهینامه رسمی اعطا می کنند.

فرآیند آموزش کوچینگ شامل جلسات تئوری جامع ، جلسات عملی کوچینگ به صورت آکادمیک ، ساعت ها جلسه کوچینگ حقیقی که فرد می بایست تاییدیه های معتبر برای آنها ارائه نماید ، آزمون تئوری کشوری و بین المللی و آزمون عملی کشوری و بین المللی است.

فدراسیون بین المللی کوچینگ ( ICF ) نهاد مسئول برگزاری دوره ها و آزمون های بین المللی است و در ایران آکادمی فارسی زبانان کوچینگ ( FCA ) ، زیر نظر فدراسیون بین المللی نسبت به برگزاری دوره های معتبر کوچینگ می پردازد.

گفتنی است آکادمی فارسی زبانان کوچینگ ( FCA  ) تنها موسسه معتبر ایرانی از سوی ICF می باشد که مجوز برگزاری دوره های کوچینگ را دارد.

ذکر این نکته الزامی است که ICF ، در سنجش کیفیت برگزاری دوره های کوچینگ توسط نماینده های کشوری خود بسیار سخت گیر است و اساتید و برخی کارکنان این موسسات کشوری باید، خود از فارغ التحصیلان ICF بوده و مورد تایید آن نهاد باشند.

البته این بدین معنی نیست که دیگر موسسات نمی توانند به برگزاری دوره های کوچینگ اقدام کنند اما دوره های برگزار شده توسط ایشان مورد تایید ICF نیست و در سطح بین المللی فارغ التحصیلان چنین موسساتی به عنوان کوچ رسمی شناخته نمی شوند.

 

فواید کوچینگ :

 

در واقع کوچینگ یک نوع رابطه است که با هدف کمک و یاری رساندن بین مراجع و کوچ ایجاد شده است و در این رابطه از طیف گسترده ای از تکنیک ها و روش های رفتاری برای کمک به مراجع جهت دستیابی به مجموعه ای از اهداف متقابل شناسایی شده، همچنین بهبود عملکرد حرفه ای و رضایت شخصی مراجع استفاده می شود، در نتیجه کارایی مراجع در سازمان به صورت رسمی بهبود می یابد.

اهداف و موضوعات جلسات کوچینگ بین کوچ و مراجع حتی به صورت قرارداد رسمی مشخص و منعقد می گردد.

 

تفاوت بین کوچینگ و منتورینگ :

 

کوچینگ و منتورینگ ممکن است از مهارت ها و رویکردهای مشابه استفاده کنند. کوچینگ به یک دوره کاری خاص بین کوچ و مراجع متعهد بوده و می پردازد در حالیکه دوره کاری منتورینگ می تواند بسط پیدا کند.

یک منتور به طور معمول به همان حرفه مراجعه کننده اش ( mentee )  و گاهی اوقات در همان سازمان و با همان تخصص مشغول است و مسیری را که مراجع کننده اش در حال پیمودن آن است قبلا پیموده است .

نهاد حرفه ای منابع و توسعه انسانی (  CIPD )، اینگونه بیان کرده است که بین کوچینگ، منتورینگ و مشاوره، بسیاری از فرآیندهای کاری مشابه هستند؛ و تنها بوسیله افراد با شرایط و تخصص های مختلف ارائه می شوند.

کوچینگ شامل مشاوره نیست،  بلکه تمرکز بر افکار مراجعه کننده است. منتورینگ شامل ارائه توصیه ها یا جهت دهی مستقیم مراجعه کننده نیز می شود .

 

به طور مشخص کوچینگ موارد زیر را شامل می شود :

 

• قرارداد با مدت زمان مشخص
• ساختار جلسات در هر جلسه و با پیشرفت طبیعی مشخص می شود و می تواند به طور منظم برنامه ریزی شود
• تمرکز بر توسعه نقاط قوت و رساندن آنها به حد مطلوب بعد از ایجاد تغییرات در فرد است . کوچینگ در توسعه استعدادها، مدیریت تغییر و پیدا کدن راه حل های خاص برای چالش های حرفه ای مفید است
• کوچینگ مستلزم این نیست که کوچ تجربه و تخصص مستقیم مرتبط با مراجعه کننده خود را داشته باشد. هر چند انتظار می رود  در کوچینگ اجرایی ، آنها درک کافی از حوزه کاری یا سازمانی که مشتری در آن کار می کند را داشته باشند. به عنوان مثال شناخت کافی از صنعت دارو  یا حسابداری یا فناوری اطلاعات و … داشته باشند یا با فرهنگ سازمان مثلا فرهنگ استارت آپی آشنا باشند .
• برنامه هر جلسه کوچینگ بوسیله مراجعه کننده تنظیم می شود و اینکه در هر جلسه بر چه موضوعی یا چه بخش از یک موضوع تمرکز داشته باشند حاصل توافق بین کوچ و مراجع است.
• برنامه هر جلسه به میزان پیشرفت و حرکت مراجع در طول فرآیند کوچینگ بستگی دارد.

به طور مشخص منتورینگ موارد زیر را شامل می شود:

 

• روابط کاری بین منتور و مراجعه کننده وی می تواند برای مدت زمان طولانی ادامه داشته باشد.
• جلسات کاری می تواند غیر رسمی تر بوده و هر زمان که مراجع به  مشاوره، راهنمایی و حمایت نیاز داشت برگزار شود.
• منتور همیشه با تجربه تر و واجد صلاحیت های بیشتر نسبت به مراجع خود است. اغلب یک شخص ارشد در سازمان است که می تواند دانش و تجربه خود را منتقل نموده و درب ها را برای دسترسی به فرصت های جدید باز کند.
• تمرکز بر روی توسعه حرفه ای و شخصی است.
• برنامه کاری بوسیله مراجع تنظیم می شود و منتور بر اساس این برنامه به ارائه پشتیبانی و راهنمایی های لازم می پردازد.
• منتورینگ مستقیما بر توسعه زندگی حرفه ای فرد متمرکز شده است.

فرآیند کوچینگ :

 

• شناسایی موضوع یا مسئله: کوچ می تواند به شما کمک کند که موضوع یا مساله خود را قبل از هر چیز به خوبی تعریف کنید.
• کاوش در ایده ها و داده ها : کوچ آنقدر به بررسی، چالش، گوش دادن و سوال کردن می پردازد تا شما چشم انداز قاطع و روشن از اهدافی که باید به سمت آنها حرکت کنید پیدا کنید.
• از بین بردن موانع: شما به اتفاق کوچ خود موانعی را که در برابر دستیابی به اهداف خود پیش رو دارید، شناسایی کرده و آنها را از سر راه برخواهید داشت.
• انجام اقدامات مشخص: کوچ به  شما کمک خواهد کرد تا برنامه ای روشن برای رسیدن به اهداف خود داشته باشید.
• پالایش کردن و انعکاس دادن: کوچ به پشتیبانی و انگیزه بخشیدن شما تا زمانی که به اهداف خود دست یابید ادامه خواهد داد.

کوچینگ نتیجه گراست:

 

کوچینگ مجموعه ای از جلسات محرمانه یک به یک فردی یا یک به چند سازمانی است که بر اهداف مراجع یا مراجعین متمرکز است. این اهداف می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تنظیم و هماهنگی دقیق مهارت و دانش فرد
• تسریع در یادگیری
• حل مشکل
• توسعه و بهبود حداکثری عملکرد
• برنامه ریزی استراتژیک
• ایجاد تغییر یا رشد همراه با تغییر
• برداشتن موانع کاری و فردی
• شناسایی و به دست آوردن وضوح در اهداف خود

 

انواع کوچینگ :

 

• کوچینگ در کسب و کار ( Business Coaching ) :

کوچینگ کسب و کار یک نوع از توسعه منابع انسانی برای رهبران و مدیران در کسب و کارهای گوناگون است. این نوع کوچینگ شامل پشتیبانی از فرد یا افراد شاغل در یک سازمان در جهت رسیدن به اهداف مشخص است و به ارائه بازخورد به ایشان با استفاده از تکنیک های مشخصی همچون برگزاری جلسات یک به یک یا یک به چند کوچینگ ، بازخورد 360 درجه یا ارزیابی های عملکرد و رفتاری می پردازد. نام دیگر کوچینگ کسب و کار ، کوچینگ مدیران اجرایی ( executive coaching ) می باشد.

• کوچینگ شغلی ( Career Coaching ) :

تمرکز آن بر مسیر شغلی افراد است و عمدتا با عملکرد ایشان سر و کار دارد.

• کوچینگ ارتباطات حرفه ای ( Relationship Coaching ) :

برنامه کاربردی بهبود دهنده روابط فردی و شغلی افراد است.

• کوچینگ در اختلال بیش فعالی و کمبود توجه ( ADHD ) :

این عبارت اولین بار در سال 1994 میلادی بوسیله دو روانشناس به نام های ادوارد هالول و جان ریتی در کتاب شان به کار برده شد. این نوع کوچینگ شاخه ای از کوچینگ زندگی فردی ( life coaching ) است که به جهت یاری رساندن به افراد با اختلال بیش فعالی و کمبود توجه با به کارگیری تکنیک های مشخصی ، شکل گرفته است.

• کوچینگ همکاران کوچ ( Co-Coaching ) :

مبتنی بر تمرین های مشخص و ساخت یافته است که میان همکاران کوچ جهت یادگیری بیشتر و تسلط بیشتر بر تکنیک های کوچینگ برگزار می شود.

• کوچینگ ازدواج ( Dating Coaching ) :

با هدف کمک به مراجعین در موفقیت در روابط بین فردی با نامزد یا همسرشان شکل گرفته است.

• کوچینگ مالی ( Financial Coaching ) :

یک نوع جدید است که با هدف کمک به مراجعین جهت رفع مشکلات و موانع مالی ایشان بوجود آمده است. کوچ از مراجع خود جهت دستیابی به برنامه ها و اهداف مالی تعریف شده حمایت می کند.

• کوچینگ سلامتی ( Health and Wellness Coaching ) :

افرادی که به خصوص از بیماری های مزمن رنج می برند، با وضعیت و رایطی روبرو هستند که ممکن است به مرور مدیریت آن به دلایل گوناگون برایشان دشوار شده و عملا مشکلات دیگری در زندگی فردی یا شغلی یا عاطفی برایشان ایجاد کند. کوچ های سلامت به این دسته از افراد کمک می کنند که به مدیریت وضعیت های حاصل از بیماری مزمن خود بپردازند.

• کوچینگ تکالیف شاگردان ( Homework Coaching ) :

به شاگردان کمک می کند تا به مهارت های لازم برای مطالعه موثر و انجام تکالیف رسیده و به موفقیت های آکادمیک دست یابند.

• کوچینگ آموزشی ( In Education Coaching ) :

یک نوع مداخله مفید در سازمان ها و موسسات آموزشی است که به شاگردان ، معلمان و مدیران آنها در کسب موفقیت های علمی بیشتر کمک می کند.

• کوچینگ فردی ( Life Coaching ) :

فرآیندی است که به افراد کمک می کند تا به شناسایی و دستیابی به اهداف شخصی از طریق توسعه مهارت ها و نگرش های فردی که منجر به توانمند سازی ایشان شود، بپردازند.

• کوچینگ ورزشی ( Sports Coaching ) :

در ورزش، یک کوچ فردی است که نظارت و آموزش را برای تیم ورزشی یا بازیکنان فراهم می کند. کوچ های ورزشی در مدیریت ورزش ، آموزش ورزشکاران ، مربی گری مسابقات و چهره سازی و معرفی تیم و ورزشکاران دخیل هستند.

اینها تنها نمونه هایی هستند. بسیار مشاهده شده که کوچ ها بر اساس تخصص خودشان یک یا چند نوع از کوچینگ را انجام می دهند

به عنوان مثال کسانی که در حوزه منابع انسانی فعالیت دارند به احتمال زیاد در حوزه های چون

کوچینگ در کسب و کار ( Business Coaching ) :کوچینگ شغلی ( Career Coaching ) : کوچینگ نقاط قوت performance coaching؛ executive coaching  فعالیت دارند.

 

پرسش :

 

کوچ مناسب من کیست؟

با تمرکز بر کدام مهارتم می توانم بهترین خودم باشم ؟

چطور شغل خودم را تغییر دهم ؟

 

منابع  :

International Coaching Community

hrinz

HR ubc

wikipedia