تصمیم گیری در شرایط بحرانی

 

تعداد کمی از مدیران اجرایی می دانند که چگونه تصمیم می گیرند. درصد بالایی از تصمیمات خارج از حوزه آگاهی انسان شکل می گیرند. کوچینگ و تصمیم گیری در علم مدیریت دیگر حتی یک روش خلاقانه جدید نیست بلکه یک ابزار است که مدیران از آن بهترین استفاده را می برند.

تصمیم ها اقدامات را می سازند. تصمیم ها پاسخ به سوال همیشگی ( در مرحله بعدی چه کاری باید انجام دهم ؟ ) هستند. اقدام می کنیم تا به دیگران ، محیط و سیستم ها پاسخ مناسب دهیم. بنابراین باید تصورات و ایده هایی از پارامترها و متغیر های گوناگون داشته باشیم و عواقب احتمالی تصمیم خود را نیز قبل از هر نوع تصمیمی بسنجیم. باید بتوانیم همه حالت های گوناگون رو به جز یکی به عنوان تصمیم نهایی کنار بگذاریم.

ما دائما در حال تصمیم گیری هستیم ولی از آنجا که بیشتر تصمیم ها به صورت خودکار گرفته می شوند ما حتی به آنها فکر نمی کنیم. در واقع فقط زمانی که در تصمیم گیری چالش داریم ، موضوع را به خودآگاه خود ارسال می کنیم.

موضوع اصلی این نیست که چطور به یک تصمیم گیرنده خبره تبدیل شویم چرا که همین الان هم شما یک تصمیم گیرنده ماهر هستید، بلکه چالش اصلی این است که چگونه سیستم درونی شده تصمیم گیری بسازیم و در شرایط بحرانی از آن برای تصمیم گیری های حتی لحظه ای استفاده کنیم.

 

چهار بخش سیستم تصمیم گیری :

 

سیستم تصمیم گیری ساخته شده است تا شما را در حرکت نگاه دارد. ما به یکی از دلایل زیر نیاز به اقدام و حرکت جدید داریم :

1- برای دستیابی به چیزی

2- برای دفاع از خودمان یا چیزی که در اختیار داریم

3- برای توسعه یا حفظ ارتباط با دیگران

4- برای یادگیری

به همین ترتیب چالش ها در تصمیم گیری جایی بروز می کنند که :

• موضوع یا زمینه ای که تصمیم گیری در آن اتفاق می افتد شفاف نباشد، مانند وقتی که نمی دانیم در جستجوی چه نوع رابطه ای هستیم
• بین دو زمینه تضاد وجود داشته باشد ، مانند زمانی که سرمایه گذاری جدید پتانسیل دستیابی به سودآوری بیشتر را افزایش می دهد اما هم زمان احتمال از دست رفتن سرمایه نیز وجود دارد
• وقتی که اختلاط در اهداف وجود داشته باشد ، مثلا به دنبال برقراری رابطه با فردی یا سازمانی هستید اما هدف دیگری مانند کسب سود نیز دارید
• یک هدف پیش فرض دارید اما زمینه مناسب نیست
• در جهت هدف فرد دیگری و نه خودتان در حال تصمیم گیری هستید

زمانی که تصمیم گیری به دلایل بالا دچار چالش شود ، استرس و انواع مبارزه های درونی بر فرد چیره خواهد شد و ناخودآگاه فرد تلاش می کند تا فقط از روی موضوع به هر نحوی عبور کند. اما چگونه می توان در چنین شرایطی تصمیم های درست گرفت ؟

1. تصمیم خود را با این هدف که کدامیک از اهداف 4 گانه تصمیم گیری برآورده خواهد شد ، بنویسید. بررسی کنید که هیچ نوع تضادی در فرآیند تصمیم گیری وجود نداشته باشد.
2. در مورد تصمیم خود با افراد دیگر مشورت کنید و مطمئن شوید که تصمیم شما برای فرار از موضوع نیست بلکه مستقیما به سوی موضوع برای حل آن حرکت می کنید. کوچینگ می تواند یک روش حرفه ای در این زمینه باشد.
3. از یک منتور در زمینه مورد نظر کمک بگیرید
4. به کمک کوچینگ و یک کوچ مدیریت اجرایی ، خود بهترین تصمیم ها را بگیرید

کوچینگ – یک تصمیم درست :

 

 

ارزش سوالاتی که در کوچینگ جهت تصمیم سازی بهتر پرسیده می شوند قابل ارزیابی نیست. سوالاتی جهت روشن شدن مواردی همچون :

– اکنون در کجا قرار دارم؟

– هدف من در کجاست ؟

– چگونه می توانم به آنجا برسم ؟ چه احتمالاتی پیش رو دارم؟

– چه منابعی نیاز دارم و چه میزان به آن متعهد هستم ؟

زمانی که در حال تصمیم سازی هستیم، نیاز داریم تا در رابطه با محیط های متفاوتی که در آنها می توانیم قرار بگیریم با خود شفاف باشیم. نیازمندیم این هستیم که زاویه دیگری نظاره گر خود بوده و ببینیم که در چه پس زمینه ای تصمیم خود را گرفته ایم. سه محیط بسیار مهمی که انسان امروز می تواند در آن حضور داشته باشد، عبارت است از :

1- اجتماعی – جهان انسان ها و ارتباطات

2- فنی – محیط تخصص و تجربه و جایی که در آن افکار و اشیا شکل می گیرند

3- سیستم ها – محیطی که در آن مردم با یکدیگر و با اشیا و افکار تبادل دارند

 

چالش ها در تصمیم گیری زمانی نمایانگر می شوند که :

 

• مردم حالت اشتباه را به کار می گیرند – به عنوان مثال، فکر کردن به افراد در سازمان ها به عنوان اشیا (فنی)
• گزینه های مختلفی وجود دارد که می توانند مورد استفاده قرار گیرند
• مراحل و اقدامات زیادی به موازات هم انجام می شود که بین آنها وابستگی وجود دارد.
• چگونه می توانید هم خودتان و هم مشتریان خود را از این چالش ها دور نگاه دارید:
• نتیجه گیری در رابطه با اینکه تصمیم شما در کدام محیط گرفته شده است
• پرسیدن چهار سوال کوچینگ از خودتان یا از مشتری خود
• نقشه ای از مراحل و مسیرهای مربوط به تصمیمی که گرفته اید، رسم کنید. مراحل، تجربیات کلیدی درگیر هستند و مسیرها اقداماتی هستند که شما را از یک تجربه به دیگری می برد.

شهود چیست ؟

 

مهمتر از آنکه بدانیم شهود چیست، این است که بدانیم چگونه می توانیم بفهمیم که آیا آن را داریم یا نه ؟ آیا شما یکی از آن افرادی هستید که هنوز صفحات موسیقی یا نوار کاست دارند؟ حتی اگر تمام آهنگ های شما در حال حاضر بر روی سی دی یا به صورت فایل بر روی لپ تاپ باشند؟ آیا نمی توانید آنها را بیرون بریزید؟

نهایتا اینکه، آیا اخیرا آنها را گوش داده اید؟ اگر چنین است، هنگامی که کیفیت صدای یک صفحه موزیک را با یک فایل MP3 کیفیت بالا مقایسه می کنید چه نظری دارید؟ البته جای تعجب ندارد اگر که متوجه شوید که کیفیت صدای صفحات موسیقی به مراتب بیشتر از فایل کامپیوتری هستند.

هر چند که در زمان خواندن سوالات بالا، احتمالا ذهن شما اینگونه وانمود کرده است که شما برای نداشتن صفحات موسیقی و نوارهای کاست در عصر دیجیتال تصمیم درستی گرفته اید و احتمالا هنوز هم بر این تصمیم پافشاری می کند اما آنجا که کیفیت مطرح است صفحات موسیقی گوی سبقت را از فایل دیجیتالی می ربایند. درست است که حفظ چنین کیفیتی بدون هزینه نیست اما باید بدانیم که تولید فایل های دیجیتالی نیز بدون هزینه نیستند.

از ایجاد زیر ساخت های الکترونیک که با محیط زیست سازگار نیستند تا تولید انواع وسیله های پخش فرمت دیجیتال و .. همگی هزینه هایی هستند که در پس زمینه انجام می شوند تا یک فایل موزیک به صورت دیجیتال و ظاهرا ارزان بدست ما برسد. مغز انسان نیز اینگونه عمل می کند.

در پس زمینه همه کارها و پردازش های لازم انجام می شود تا تصمیم های آنی ( به اصطلاح دیجیتال ) در سطح مغز به سرعت گرفته شوند و آنچه که فکر می کنیم شهود است در واقع حاصل پردازش های دائمی و عمیق در سطح پایینی مغز است.

مغز ما به حدی پیشرفته است که حتی می تواند فرآیند تصمیم گیری را بین سطوح مختلف خود تقسیم کند. کوچ ها در فرآیند کوچینگ با کنکاو، پرسش سوالات موثر ، ارزیابی های فردی و به چالش کشیدن برخی ایده ها و تصمیم ها به افراد کمک می کنند تا به بخش عمیق تر مغز خود مراجعه نمایند و آن را وادار کنند تا داده های بیشتری را پردازش نماید که به آن افزایش آگاهی می گوییم.

در چنین مواقعی افراد از خلق تصمیم های جدید، رسیدن به دیدگاه های جدید، افزایش خود آگاهی، آن هم بوسیله خود شگفت زده می شوند و اینگونه است که می توانند شاهد توسعه فردی خود باشند.

 

بخش دیجیتال مغز چیست و چه کاری انجام می دهد ؟

 

• حافظه دقیق ، مسئول انتقال داده و شبیه سازی موقعیت است.
• منبع پردازش اولیه اطلاعات بیرونی است.
• مسئول تمرکز اولیه است.
• مسئول یادگیری سریع است.
• مسئول گردآوری سریع اطلاعات بیرونی است.
• مسئول تشخیص تفاوت هاست.
• نیاز به تکرار مشاهدات و ارزیابی ها دارد تا بتواند عملکرد بهتری داشته باشد.

همه اینها بدین معنی است که با به کارگیری مناسب بخش دیجیتال مغز می توانیم یک بازیگر خوب در محیط پیرامون خود باشیم، اما بسیار پیش می آید که بیش از حد بر بخش سطحی مغز تکیه می کنیم و فشار می آوریم و همین ما را به سمت سردرگمی و قرار گرفتن در موقعیت های دشوار سوق می دهد.

تحقیقات نشان داده است که بسیاری از مدیران بر اساس پردازش های سطحی مغز و بدون در نظر گرفتن همه داده ها و اطلاعات پیرامون ( حقایق بیرونی ) سریعا تصمیم می گیرند. مدیران برتر از هر دو قوه شهود و منطق بهره می برند تا تصمیم های بهتری بگیرند.

به یاد داشته باشیم که تصمیم های درست منجر به خروجی درست خواهد شد و هزینه تصمیم های اشتباه بسیار بالاست. با کوچینگ می توانیم هزینه تصمیم های اشتباه را به پایین ترین حد برسانیم و سود تصمیم های درست را به بالاترین حد افزایش دهیم.

مقاله های مرتبط زیر را نیز می توانید مطالعه نمایید :

– کوچینگ مدیران اجرایی چیست ؟

– کوفاندر کوچینگ ( Co-Founder Coaching ) چیست ؟

– چرا کوچینگ برای کوفاندرها و بنیانگذاران استارت آپ ها، مفیدتر از مشاوره است؟

– کوچینگ امکان مقابله با استرس در محیط کاری را دارد؟

– کوفاندر کوچینگ به پنج دلیل به استارت آپ ها توصیه می شود